Wilt u aardgasvrij wonen? Met dit 5 stappenplan kunt u binnenkort van het gas af

Edwin Diethelm
30 september 2021

Aardgasvrij wonen klinkt u vast als muziek in de oren met de alsmaar stijgende gasprijzen. Er kwam al in het nieuws dat de gasprijzen met wel 50% kunnen stijgen als uw energiecontract binnenkort afloopt. Nederland heeft als streven om in 2050 aardgasvrij te zijn. Van alle nieuwe huizen die gebouwd worden heeft nog maar een handje vol een gasaansluiting. Ook deze huizen zullen voor 2050 weer van het gas af gaan.

Bestaande woningen koken en verwarmen vaak op gas. Deze woningen zullen stap voor stap klaar gemaakt moeten worden om van het gas af te kunnen. Koken op gas kan vrij eenvoudig vervangen worden door een elektrische variant, zoals een inductie kookplaat. Verwarmen zonder gas is een ander verhaal, u kunt niet zomaar uw cv-ketel vervangen. Voor u zover bent heeft u eerst een aantal andere stappen te gaan.

Met het 5 stappenplan in deze blog kunt u ook binnenkort van het gas af.

Alternatief voor aardgas in woningen

Aardgas wordt in zo’n 95% van de woningen gebruikt om mee te koken, water te verwarmen voor bijvoorbeeld de douche en het verwarmen van de leefruimte. De overheid heeft besloten dat in 2050 alle woningen van het gas af moeten zijn. Dit wordt de energietransitie genoemd.

We willen best van het aardgas af, maar wat is het alternatief? U wilt natuurlijk wel een warm huis, een werkende kookplaat en een aangenaam warme douche. Gelukkig zijn er voldoende alternatieven voor aardgas. Denk hierbij aan energie uit de wind en zon of aardwarmte en restwarmte van de industrie.

Zoveel mogelijk voorzien in uw eigen energie is ideaal. Zet bijvoorbeeld zonnepanelen op uw woning die uw verbruik dekken. Zodra uw woning er klaar voor is, gaat u over op elektrisch verwarmen, bijvoorbeeld met een warmtepomp.    


Stappenplan aardgasvrij wonen

Aardgasvrij wonen is meer dan alleen de gasaansluiting dichtdraaien. We willen steeds duurzamer gaan wonen. Dat betekent niet alleen geen aardgas meer gebruiken, maar zoveel mogelijk duurzame energie gebruiken voor onze dagelijkse bezigheden.

Bestaande woningen zijn gebouwd op het verwarmen met aardgas. Wanneer u minder gas wilt gebruiken zul u uw woning waarschijnlijk niet meer op temperatuur kunnen krijgen. Er gaat nog te veel warmte verloren. Goede isolatie is dan ook de eerste stap die u gaan nemen op weg naar aardgasvrij wonen.

Stap 1: Verbeter uw woningisolatie waar mogelijk

Is uw woning gebouwd voor het jaar 2000? Grote kans dat de woningisolatie beter kan. Woningen van na dit bouwjaar zijn over het algemeen goed geïsoleerd bij de bouw. Oudere huizen kunnen, afhankelijk van hun bouwjaar, nog wat extra hulp gebruiken.

Het kan natuurlijk ook zijn dat de vorige bewoners al iets aan de isolatie hebben aangepast. Daarom is het goed om eerst uw huidige isolatie na te kijken. Hoe is het gesteld met de dakisolatie? Zijn de spouwmuren geïsoleerd of is er een voorzetwand gebruikt bij enkelsteens muren? Hoe goed is uw vloerisolatie en welke ramen zijn er geplaatst?  

Pas als u weet hoe goed uw huidige woningisolatie is, kunt u stappen ondernemen om uw isolatie te verbeteren.


Hoe goed is uw isolatie nu?

De normen die nu aan woningisolatie gesteld worden zijn een stuk hoger dan vroeger. Ter vergelijking een overzicht van de Rc-waarde en hoe goed deze isolatiewaarde is.

Isolatiewaarde van ramen:

  1. Enkel glas heeft een Rc van minder dan 1, het isoleert niet of heel slecht.
  2. Dubbel glas heeft een Rc tussen de 1,0 en 1,7, dit isoleert matig.
  3. HR++ glas heeft een Rc van 2,2 tot 2,9, hiermee heeft u redelijk geïsoleerde ramen.
  4. Triple glas heeft een Rc van 3,5 of meer, deze ramen isoleren uw huis goed.

Isolatiewaarde van dakisolatie:

  1. Dakisolatie met een Rc-waarde van 1,3 is matig.
  2. Heeft uw dakisolatie een Rc-waarde van 2,5 dan is het al redelijk.
  3. Zodra u dakisolatie heeft met een Rc-waarde van 4,0, dan spreken we van goede dakisolatie.
  4. Voor nieuwbouw is de eis een Rc van 6,0 of meer, dit heeft u ook nodig als u energieneutraal wilt wonen.

Isolatiewaarde van spouwmuurisolatie:

  1. Hier bent u afhankelijk van de dikte van uw spouw. Een ongeïsoleerde spouwmuur heeft een Rc van gemiddeld 0,4.
  2. Heeft u een spouw van 6 centimeter, dan zal deze na het aanbrengen van isolatie een Rc-waarde van 1,7 hebben.
  3. Voor nieuwbouw geldt een Rc-waarde van 4,5 in het bouwbesluit.

Isolatiewaarde van vloerisolatie:

  1. Nieuwbouwwoningen moeten wettelijk een Rc-waarde van minimaal 3,5 hebben.
  2. Bij renovatie aan de vloer is de eis in het bouwbesluit 2,5.
  3. Bij vloerverwarming is een Rc-waarde van minimaal 5 aan te raden, om warmteverlies te voorkomen.

Uw hele huis isoleren

Om gasvrij te kunnen wonen is goede woningisolatie onmisbaar. Nieuwbouwwoningen zonder gasaansluitingen worden opgeleverd met zeer goede isolatie. In uw bestaande woning wilt u uw isolatiewaarde zo hoog mogelijk maken. Natuurlijk wordt u hier en daar beperkt door de constructie, maar probeer de Rc zo hoog mogelijk te krijgen.

Verhoog de Rc-waarde van uw:

  1. Vloerisolatie
  2. Dakisolatie
  3. Spouwmuurisolatie
  4. Plaats minimaal HR++ glas

Goede isolatie maakt het mogelijk om uw woning warm te krijgen met verwarmingswater van rond de 50 graden. Dit is wel een streven als u uw woning wilt verwarmen met een warmtepomp of andere duurzame oplossing.  

Stap 2: Zorg voor goede ventilatie

Goede ventilatie is nodig voor een gezond binnenklimaat. Zeker in een goed geïsoleerde woning is aandacht voor ventilatie belangrijk. In een oud huis is er vaak een natuurlijke ventilatie aanwezig door alle naden en kieren. In een goed geïsoleerde woning komt frisse lucht niet vanzelf meer naar binnen. Hier zult u zelf voor moeten zorgen.

Natuurlijk kunt u regelmatig de ramen open zetten om te tochten. Hiermee verliest u veel warmte. Gelukkig zijn er energiezuinige manieren om te ventileren, die minder tocht veroorzaken. Kies bijvoorbeeld voor een ventilatie-unit die de binnenkomende lucht alvast voorverwarmd. Zo komt er toch verse lucht in huis, maar geen kou en tocht.  

Kou en tocht wilt u in een gasvrij huis voorkomen. Als u met lage temperaturen uw woning verwarmt, is koude lucht bijna niet op te warmen. Naden en kieren, roosters en open ramen zorgen voor koude tocht die uw woning onaangenaam aan laten voelen. Maak uw woning daarom comfortabel door slim te ventileren.

Stap 3: Zijn uw radiatoren klaar voor aardgasvrij wonen?

Zonder aardgas zult u uw woning op een andere manier moeten gaan verwarmen. De cv-ketel wordt vervangen door een duurzame vorm van verwarming, zoals een warmtepomp. Het kan ook zijn dat u straks gebruik gaat maken van een warmtenet op lage temperatuur.

Hoe dan ook wilt u weten of uw radiatoren klaar zijn voor deze manier van verwarmen. Zo niet, dan kunt u ze gaan aanpassen. Een oplossing kan zijn:

  1. Uw bestaande radiatoren vervangen door grotere;
  2. Extra radiatoren bijplaatsen;
  3. Vloerverwarming aanbrengen.

Of uw huidige radiatoren het aankunnen om uw woning te verwarmen met lage temperaturen kun u vrij eenvoudig testen met de 50 graden test. Het heeft geen zin om deze test te doen zolang uw isolatie nog niet op orde is.

Kies een koude winterdag uit om de 50 graden test te doen. Zet de temperatuur van uw cv-ketel op 50 graden en ontdek of uw woning in een acceptabele tijd aangenaam warm wordt.

Hoe u de 50 graden test goed uitvoert leest u in de blog: “Doe de 50 graden test en ontdek hoe goed uw isolatie is” 


Stap 4: Stop met koken op gas

Het gasstel was jarenlang niet weg te denken uit de Hollandse keuken. Tegenwoordig zien we steeds meer elektrische varianten. Koken op gas verbruikt maar 2 tot 3 procent van uw jaarlijkse gasverbruik, maar als u van het gas af wilt zult u op een andere manier uw maaltijden moeten gaan bereiden.

Wanneer u een nieuwe keuken krijgt, kunt u meteen kiezen voor een inductieplaat. Denk er wel aan dat er een aparte groep in uw meterkast nodig is en een leiding naar de keuken gelegd moet worden, als deze er nog niet ligt. Vaak is ook het bestaande gasstel vrij eenvoudig te vervangen door een elektrisch kookstel, veel platen hebben universele maten.

Stap 5: Uw verwarming aardgasvrij

Heeft u alle bovenstaande stappen goed doorlopen? Dan is het tijd om ook uw oude vertrouwde cv-ketel te vervangen. Welke optie voor u het beste is, hangt af van het warmteplan in uw wijk. Steeds meer gemeenten zullen aan de slag gaan met het warmteplan, zodat meer huizen aardgasvrij gemaakt kunnen worden.

Een aantal mogelijkheden voor aardgasvrij verwarmen:

  1. Verwarmen via het warmtenet;
  2. Groen gas in combinatie met een hybride warmtepomp;
  3. Uw eigen of collectieve warmtepomp.

Verwarmen via het warmtenet vraagt weinig aanpassingen, tenzij het warmtenet werkt met lage temperaturen. Bij hoge temperaturen kunt u gewoon uw radiatoren blijven gebruiken. U zult wel even moeten navragen hoe uw woning warm water krijgt. Dit kunt u eventueel zelf regelen via een zonneboiler of een douche met warmteterugwinning.

Op sommige plaatsen zal groen gas aangeboden worden. Dit kan als aanvulling worden gebruikt bij een hybride warmtepomp. Het grootste deel van het jaar verwarmt u met de warmtepomp. Is het erg koud, dan zorgt het groene gas voor de nodige aanvulling.   

Een goed geïsoleerd huis kan prima worden verwarmd met een warmtepomp. U kunt uw eigen warmtepomp installeren, of wellicht krijgt u de mogelijkheid om aan te sluiten bij de collectieve warmtepomp in uw wijk. Deze pomp verwarmt meerdere huizen. Voor warm water kunt u gebruikmaken van een zonneboiler. Heeft u een oudere woning waar de isolatie niet volledig toereikend is voor volledige verwarming met een warmtepomp? Bijverwarmen kan vrij eenvoudig met infraroodpanelen, die werken op elektriciteit.   

Richting 2030 zullen steeds meer gemeenten hun warmteplan gaan uitvoeren. Wilt u eerder gasvrij wonen, dan kunt u zelf al de nodige stappen zetten. Het is handig om alvast bij de gemeente na te vragen welke plannen er liggen, zodat u uw aanpassingen hierop kunt afstemmen.


Zorg voor uw eigen stroom

Van het gas af is een geweldig streven, maar u gaat hierdoor wel meer elektra gebruiken. Het is natuurlijk het mooiste als u deze elektriciteit zelf op kunt wekken. Zonnepanelen zijn hiervoor  ideaal. Ze worden steeds goedkoper in aanschaf en leveren steeds meer op door de technische ontwikkelingen.

Moet u qua budget kiezen tussen zonnepanelen en woningisolatie? Kies dan eerst voor de isolatie van uw huis. Deze investering zorgt direct voor een lagere energierekening, dat is natuurlijk altijd fijn.    

Zet de eerste stap naar aardgasvrij wonen

Nu weet u precies hoe u uw woning aardgasvrij kunt maken. Hoe sneller u begint, hoe langer u kunt profiteren van alle voordelen. Natuurlijk zitten er de nodige investeringen verbonden aan het aardgasvrij maken van uw woning, maar de meeste zult u binnen enkele jaren alweer terug verdienen.

Bent u benieuwd hoe het met de huidige isolatie van uw woning gesteld is en waar het beter kan? Neem vrijblijvend contact op met de isolatiespecialist van Helmwijk. Wij helpen u graag bij de eerste stap naar aardgasvrij wonen: uw woning isoleren.